Tarayıcıda bir URL açıldığında, arka planda yalnızca görseller veya metinler yüklenmez; aynı zamanda arama motorlarının okuyabileceği, görünmez bir kod katmanı da gönderilir.
Bu katmanda, sayfanın hangi bölgesinin ürün, hangisinin tarif, hangisinin değerlendirme olduğu işaretlenmiştir.
Tüm bu bölümlemeler, yapısal veri (structured data) olarak adlandırılır. Peki, bu işaretlemelerin doğru çalışıp çalışmadığı nasıl kontrol edilir? Tam da bu soruya yanıt vermek için, Yapısal Veri Test Aracı geliştirilmiştir.
Yapısal Veri ve Şema İşaretlemesi
Yapısal verinin altında yatan temel prensip, verinin belli bir standartta sunulmasıdır. Böylece hem insanlar hem de makineler tarafından kolayca anlaşılabilir hâle gelir. Bu standardın en yaygın kullanılan hali, Schema.org şema işaretlemesidir.
Yapılandırılmış Veri Nedir?
Yapılandırılmış veri denildiğinde, akla ilk olarak “anlamlı ve sınıflandırılmış bilgi” gelmelidir. Örneğin bir tarif sayfasında “malzemeler” kısmının varlığı, tarifi daha okunur kılar.
Aynı mantık, makineler için de geçerlidir. Malzeme listesi, Schema.org kapsamında recipeIngredient özelliğiyle işaretlendiğinde, arama motoru o noktada bir bileşen listesi olduğunu algılar.
Şema İşaretleme Türleri
- JSON-LD: Google tarafından en çok önerilen yöntemdir. Script etiketi içinde sayfaya eklenir.
- Microdata: HTML etiketlerinin içine yerleştirilir.
- RDFa: Yine HTML öğeleri içinde kullanılan bir başka varyasyonudur.
Her yöntemin amacı aynıdır: veriyi standart formda sunmak.
Schema.org ve Veri Şeması Kullanımı
Schema.org, birlikte çalışabilir bir sözlük sunar. Restoran menüsünden film derecelendirmelerine kadar binlerce türü barındıran bu ortak sözlük, farklı arama motorları tarafından da benimsenmiştir.
Schema.org ile Şema İşaretleme
Bir sayfanın başına script type="application/ld+json" etiketi eklenerek JSON-LD formatında şema tanımlaması yapılabilir. Örneğin bir ürün sayfasının işaretlenmesi için aşağıdaki örnek bir şablon olarak kullanılabilir:
{
"@context": "https://schema.org",
"@type": "Product",
"name": "Örnek Ürün",
"image": ["https://ornek.com/gorsel1.jpg"],
"description": "Kullanıcıya değer sunan açıklama.",
"sku": "SKU12345",
"offers": {
"@type": "Offer",
"priceCurrency": "TRY",
"price": "199.99",
"availability": "https://schema.org/InStock"
}
}Veri Standardizasyonu ve Veri Entegrasyonu
Veri, standart bir şemayla işaretlendiğinde, farklı platformlara taşınması kolaylaşır. Örneğin bir e‑ticaret sitesinden pazar yeri entegrasyonuna geçiş yapılırken, ürün bilgileri dönüştürülmeden aktarılabilir.
Zengin Sonuçlar ve Arama Motoru Optimizasyonu (SEO)
Arama sonuçlarında yıldız derecelendirmeleri, fiyat etiketleri veya sıkça sorulan sorular bölümü görüldüğünde, aslında yapısal verinin meyveleri izlenmiş olur. Bu ekstra alanlar, zengin sonuç (rich snippets) olarak adlandırılır.
Zengin Sonuçlar (Rich Snippets) Nasıl Elde Edilir?
- Uygun şema türü seçilmeli.
- JSON-LD, Microdata ya da RDFa ile işaretleme yapılmalı.
- Yapısal Veri Test Aracı kullanılarak hata kontrolleri yapılmalı.
- Google Arama Konsolu’nda sayfa dizine gönderilmeli.
- Sonuçlar izlenmeli.
Yapılandırılmış Veri ile SEO Geliştirme
Yapılandırılmış veri sayesinde tıklama oranlarının (CTR) %20’ye kadar artabildiği gözlemlenmiştir. Çünkü kullanıcının aradığı bilgi, sonuç sayfasında önceden gösterilmektedir. Bu da arama deneyimini iyileştirir.
Yapısal Veri Test Aracı Nasıl Kullanılır?
Google tarafından sunulan test aracı, iki ana fonksiyon sunar:
- URL testi: Yayında olan bir sayfa incelenir.
- Kod parçası testi: Henüz yayına alınmamış ham kod test edilir.
Adım Adım Yapısal Veri Testi
- Adres girilir ya da kod yapıştırılır.
- Test başlatılır.
- Hatalar ve uyarılar görüntülenir.
- Düzeltilen kod yeniden test edilir.
Google Arama Konsolu ile Veri Doğrulama
Arama Konsolu, yapılandırılmış veri hatalarını “Geliştirmeler” sekmesi altında raporlar. Bir hata tespit edildiğinde, “Düzeltildi” olarak işaretlenebilir ve tekrar tarama istenebilir.
Veri Yapılandırma ve Web Teknolojileri
JavaScript çerçeveleri (React, Vue, Angular) kullanıldığında, sunucu taraflı işleme (SSR) önem kazanır. Çünkü arama botları bazen istemci taraflı render edilen içeriği yakalayamayabilir.
Veri Yapılandırmanın Web Mimarisi Üzerindeki Etkileri
- Sayfa hızı: Fazladan JSON-LD script’i, doğru yönetilmezse yükleme süresini artırabilir.
- Güvenlik: Şema verisinde hassas bilgiler bulunmamalıdır.
- Bakım: Şema güncellemeleri takip edilmelidir. Eski tipler, “deprecated” duruma düşebilir.
Veri Görselleştirme ve İçerik Yönetimi
CMS sistemleri (WordPress, Shopify) için şema eklentileri kullanıldığında, veri görselleştirmesi adına öne çıkan detayların manuel eklenmesi mümkündür. Örneğin tarif sitelerinde pişirme süresi, puanlama, porsiyon gibi alanlar otomatik olarak çekilebilir.
Dijital Pazarlama ve Yapılandırılmış Veri
Reklam kampanyalarında, ürün bilgisinin senkronize edilmesi gerekmektedir. Google Merchant Center’a gönderilen feed’lerde de Schema.org formatı tercih edilir. Böylece reklam gösterimlerinde doğru fiyat ve stok bilgisi sunulur.
Dijital Pazarlamada Yapısal Verinin Rolü
E-posta pazarlaması, sosyal medya kartları (Open Graph, Twitter Cards) ve veri odaklı hedefleme stratejilerinde, tutarlı veri sağlandığında dönüşüm oranlarının artması beklenir.
Sonuç
Bilgi çağında “veri” kelimesi, doğru işaretlenmediğinde gürültüden ibarettir. Yapısal veriyle gürültünün içinden anlam çekilmekte ve arama motorlarına, “Bu bilgi budur” denmektedir. Böylece hem kullanıcı deneyimi yükseltilmekte hem de SEO rekabeti içinde bir adım öne geçilmektedir.
Arama sonuçlarında rakiplerden ayrışmak isteyen her site sahibi için bir gerçek kabul edilmelidir: Yapısal veri, dijital vitrinin sessiz fakat en güçlü satış temsilcisidir. Bir sonraki arama sorgusunda sayfanız zengin sonuçlarla öne çıktığında, bu sessiz temsilcinin güçlü sesinin etkisi hissedilecektir.
